दोन अलीकडील संघर्षाचा प्रमुख नायक – लिबिया आणि नागोरोनो-कराबख – अगदी मानवी नाही. हे मानव रहित हवाई वाहन (यूएव्ही) किंवा ड्रोन आहे, ज्याला बैराकटर टीबी 2 म्हणतात आणि बायकर यांनी ही तुर्कीची कंपनी बनविली आहे ज्यात अध्यक्ष रेसेप तैय्यप एर्दोगन यांचा जावई सेलकुक बैरकटर मुख्य तांत्रिक अधिकारी म्हणून काम करतात.
गेल्या वर्षी लिबियात टीबी 2 ने फांज अल-सरराज या संयुक्त राष्ट्राने मान्यताप्राप्त सरकार जनरल खलिफा हफ्तर यांच्या हल्ल्याविरुध्द त्रिपोली रोखण्यास मदत केल्यामुळे, रशियाच्या एन्टी-एरक्राफ्ट सिस्टम, पंतसिर विरुद्ध काही यश मिळविले.
नाझोर्नो-काराबाखमध्ये या गडी बाद होण्याचा क्रम, अर्मेनियन टँक, तोफखाना आणि पुन्हा काही रशियन बनावटीच्या विमानविरोधी यंत्रांवर नरक सोडण्यात हाच ड्रोन महत्त्वपूर्ण ठरला. याने अझरबैजानचा निर्णायक विजय आणि मॉस्को-दलाली शांतता करार घडवून आणण्यास मदत केली ज्याने 1990 च्या दशकात पूर्वीच्या युद्धात गमावलेला बहुतांश प्रदेश अझरबैजानला परतला.
आधुनिक युद्धांमध्ये यूएव्ही इतकी दृश्यमान भूमिका बजावू शकतात ही त्यांच्या आवाहनाचा एक मोठा भाग आहे. युरोपीयन कौन्सिल ऑन फॉरन रिलेशन्सच्या उल्रिके फ्रांके या ज्यांचे कौशल्य क्षेत्रात ड्रोन वॉरफेयरचा समावेश आहे, त्याने ट्विटरच्या धाग्यात निदर्शनास आणून दिले की, “ड्रोन वापरणे आपल्याबरोबर फिल्म क्रू असण्यासारखे आहे.” त्यांनी हल्ला केल्यावर मानव रहित विमानाने चित्रित केलेले फुटेज बर्‍याचदा सरकार प्रयत्नांच्या उद्देशाने वापरते आणि युद्धविश्वाजाद्वारे नेहमीच्या परस्पर विरोधी दाव्यांपेक्षा हे अधिक पटण्यासारखे आहे; अहवाल तपासण्यासाठी स्वतंत्र निरीक्षक त्याचा वापर करतात.
तथापि, त्याहूनही मोठा फायदा म्हणजे तुर्की आणि त्याचे सहयोगी – अल-सरराज सरकार आणि राष्ट्राध्यक्ष इल्हम अलीयेव्ह यांच्या अझरबैजानी राजवटीने – गुन्हेगारी-संरक्षण संतुलन बिघडू नये म्हणून ड्रोनचा उपयोग कसा केला. हल्ल्याची किंमत बचाव करण्याच्या किंमतीपेक्षा खूपच कमी असते तेव्हा युद्धे लढली जातील या सिद्धांताची आपण सदस्यता घेतली आहे की नाही हे ड्रोन गमावणे किंवा दोन किंवा तीन गमावणे कमी वेदनादायक आहे हे दोन्ही अंतर्ज्ञानाने स्पष्ट आणि प्रयोगातून सिद्ध झाले आहे. टँक किंवा मॅन विमाने गमावण्यापेक्षा कमी खर्च होतो. लढाईत ड्रोन पाठविणे म्हणजे संगणकाचा खेळ खेळण्यासारखे आहे – आणि खरोखरच, गेमर्स प्रशिक्षित पायलटपेक्षा यूएव्ही चालकांना चांगले बनवू शकतात. लिबियन आणि काराबाख या दोन्ही युद्धांमध्ये ड्रोन ऑपरेटरने विरोधी बाजूच्या असुरक्षा शोधण्यासाठी बरेच जोखीम पत्करले आणि त्या मार्गावर युएव्ही किंवा दोन गमावल्यास तुलनेने थोडेसे काळजी घेतली.
