“ऑनलाईन शिकण्याची दहा आव्हाने व या अडचणींवर मात कशी करावी”

ऑनलाईन शिक्षणाबरोबर तुम्हाला कोणत्याही आव्हानांचा सामना करावा लागत आहे? इंटरनेटचा विस्तार आणि प्रवेशयोग्यतेमुळे जगभरात ऑनलाइन शिक्षणाची मागणी वाढली आहे. आपल्या सर्वांना माहित आहे की ऑनलाईन शिक्षण अधिकाधिक विद्यार्थ्यांना अधिक चांगल्या अनुभवासाठी आकर्षित करते. परंतु त्यांच्यापैकी बर्‍याच आव्हानांचा सामना करतात ज्यामुळे त्यांच्या शिकण्यात अडथळे येऊ शकतात. फायदे त्यांच्या शिकण्याच्या प्रक्रियेदरम्यान आव्हानांनी दडपले जात आहेत. त्यावर मात करण्यासाठीच्या सूचनांसह विद्यार्थी व शिक्षकांनी घेतलेली काही आव्हाने येथे आहेत.ऑनलाइन शिक्षण आव्हानांना सामोरे जाणारे विद्यार्थी
पहिले आव्हान- (अनुकूलता) पारंपारिक वर्ग शिकल्यानंतर लगेचच विद्यार्थ्यांना ऑनलाईन शिकण्याच्या वातावरणाशी जुळवून घेण्यात अडचण येते. अचानक झालेल्या बदलामुळे ते प्रवासी आधारित शिक्षणाशी जुळवून घेण्यास सक्षम नाहीत. जे विद्यार्थी नेहमी पारंपारिक वर्गातील मानसिकतेत शिकत असतात त्यांना ऑनलाइन प्लॅटफॉर्मवर लक्ष केंद्रित करण्यास सक्षम नसते. मुक्त शिक्षणासह नवीन शिक्षण वातावरण स्वीकारणे त्यांच्यासाठी महत्वाचे आहे.

आव्हान कसे पार करावे? आजकाल अनुकूली शिक्षण वैयक्तिक गरजेनुसार सामग्री समायोजित करण्यासाठी कृत्रिम बुद्धिमत्ता वापरत आहे. चांगल्या शिक्षण निकालांसाठी त्यांची कमकुवतता आणि त्यांची क्षमता ओळखण्यासाठी वैयक्तिकृत अभ्यासक्रम उपलब्ध करण्यात मदत करते.
दुसरे आव्हान – (तांत्रिक समस्या) ऑनलाइन शिकण्यासाठी आवश्यक असणारेउच्च इंटरनेट कनेक्शनसह बरेच विद्यार्थी सुसज्ज नाहीत. यामुळे, त्यांना आभासी शिक्षण आणि इंटरनेट कनेक्शन आवश्यक असलेल्या इतर प्लॅटफॉर्मवर थेट जाण्यात अडचणी येत आहेत. तंत्रज्ञान आणि संगणक अनुप्रयोगांबद्दल त्यांना फारशी माहिती नसल्यामुळे त्यांना तांत्रिक अडचणींचा सामना करावा लागतो. हळू आणि उच्च इंटरनेट कनेक्शन आपण वर्गात किती लवकर येऊ शकता आणि कोणतेही थेट सत्र गमावू नका यामध्ये महत्वाची भूमिका बजावू शकते. या विषयाशी संबंधित काही माहिती, अस्पष्ट व्हिडिओ इत्यादी डाउनलोड करण्यात अडचण आल्यास आपणास कम कनेक्टिव्हिटीची शक्यता आहे.
आव्हान कसे पार करावे? आपल्याला आपल्या घरी फक्त एक उच्च-स्पीड इंटरनेट कनेक्शन शोधण्याची आवश्यकता आहे. आणि आपल्या कनेक्शनसाठी तांत्रिक सहाय्य कोठे मिळू शकेल आणि प्रभावी शिक्षणासाठी सॉफ्टवेअर आणि साधनांशी संबंधित इतर तांत्रिक अडचणी जाणून घ्या.
तिसरे आव्हान- (संगणक ज्ञान) आजच्या जगात संगणक शिक्षणाचा अभाव ही एक मोठी चिंता आहे. असे बरेच विद्यार्थी आहेत जे अद्याप एमएस वर्ड आणि पॉवरपॉईंटसह मूलभूत संगणक ऑपरेट करू शकत नाहीत. आणि जेव्हा जेव्हा काही तांत्रिक समस्या उद्भवतात तेव्हा त्यांना अशा परिस्थितीत समस्या सोडवणे अवघड होते. त्यांना थेट वर्ग, योग्य प्रतींचा वापर, एमएस कार्यालय, संप्रेषण-संबंधित अ‍ॅप्स आणि वेबसाइट्स, ब्राउझिंग अभ्यासाची सामग्री इत्यादी अडचणींचा सामना करावा लागतो. कधीकधी त्यांना लॉगिन, थेट वर्ग, काम तयार करणे आणि सबमिट करणे, शिक्षकांशी संवाद साधणे यासारखे तंत्रज्ञान कौशल्य माहित नसते. मित्र.
आव्हान कसे पार करावे? विद्यार्थ्यांना कॉल, ईमेल किंवा लाइव्ह चॅटद्वारे तांत्रिक समस्या सोडविण्यात मदत करू शकणार्‍या समर्थन उपकरणांमध्ये प्रवेश प्रदान केला जावा. समस्या सोडवण्याच्या प्रक्रिये दरम्यान आपण आपल्या प्रशिक्षकाकडे लक्ष दिले पाहिजे.
चौथे आव्हान – (वेळ व्यवस्थापन) बर्‍याच प्रकरणांमध्ये विद्यार्थ्यांना त्यांचा वेळ ऑनलाइन शिक्षणाद्वारे व्यवस्थापित करण्यात अडचण येते. ऑनलाइन शिक्षण त्यांच्यासाठी पूर्णपणे नवीन आहे आणि त्यासाठी सखोल काम आवश्यक आहे. त्यांचा वेळ प्रभावी पद्धतीने व्यवस्थापित करण्यासाठी नियोजित नियोजकांची आवश्यकता आहे. ऑनलाइन शिक्षण पारंपारिक वर्गांपेक्षा लवचिक वेळ प्रदान करते. परंतु ऑनलाइन शिक्षणासाठी आवश्यक असणा्या वेळेशी जुळवून घेण्यात काहींना अडचणींचा सामना करावा लागतो.
आव्हान कसे पार करावे? ऑनलाइन शिक्षणात वेळ व्यवस्थापन हा सर्वात महत्वाचा घटक आहे. चांगल्या शिक्षण निकालांसाठी त्यास वेळ आणि परिश्रम आवश्यक आहेत. शिकण्याच्या प्रक्रियेदरम्यान आपल्या वेळेवर परिणाम करणारे घटक आपल्याला माहित असले पाहिजेत
• व्यत्यय टाळा – आपल्या शिक्षणास प्रभावित करणारे विघ्न टाळण्याचा प्रयत्न करा. असे अनेक प्लॅटफॉर्म आहेत जे आपल्याला मनोरंजन आणि संप्रेषणासाठी गुंतवू शकतात. परंतु आपण ब्रेकसाठी वेळ निश्चित केला आहे आणि लाइव्ह वर्ग किंवा सत्र गहाळ होऊ नये म्हणून आपण शिक्षणावर लक्ष केंद्रित केले आहे याची खात्री करा.
• करण्याच्या-कामांची यादी तयार करा – आपण दररोज उपक्रमांची यादी तयार करू शकता. चांगल्या शैक्षणिक निकालांसाठी मोठ्या क्रियाकलापांना लहान करण्याचा प्रयत्न करा. प्रत्येक काम हाताळण्यासाठी या यादीचा वापर करा. आपण सूचीचे अनुसरण करत असल्याचे आणि वेळ व्यवस्थापनास सुलभ बनविणारी दिनचर्या स्थापित केल्याचे सुनिश्चित करा.
• मदत घ्या – ऑनलाइन शिक्षणादरम्यान वेळ व्यवस्थापित करण्यासाठी आपल्या पालक, मित्र आणि कुटूंबाची मदत घ्या. जेणेकरून आपण शिकण्यास गमावणार नाही आणि त्याच वेळी कार्य केले जाईल.
• मल्टीटास्किंग टाळा – एकाच वेळी एकाधिक कार्ये करण्याचा प्रयत्न करू नका. एकाच वेळी एक काम पूर्ण करा कारण ते आपले कार्य कमी प्रभावी आणि उत्पादक बनवू शकते.
पाचवे आव्हान-(स्व प्रेरणा) एकदा ऑनलाईन शिकण्यात अडचण झाल्यास विद्यार्थ्यांनी आशा गमावण्यास सुरवात केली. कार्य पूर्ण करण्यासाठी आणि विद्यार्थ्यांना त्यांच्या शिक्षणामध्ये व्यस्त ठेवण्यासाठी प्रेरणा आवश्यक आहे. प्रेरणा अभाव हे सर्व विद्यार्थ्यांसाठी एक सामान्य आव्हान आहे.
आव्हान कसे पार करावे?
• स्वत: ला सामील करा – आपण सत्र दरम्यान सर्व क्रियाकलाप आणि शिकणे दर्शविले पाहिजे. आपण दररोज लॉग इन करत असल्याचे सुनिश्चित करा, स्थिती तपासा आणि सर्व सत्रांमध्ये आणि चर्चेमध्ये दिसून येईल. माहिती विचारण्यासाठी आणि सामायिक करण्यासाठी आपल्या मित्रांसह आणि शिक्षकांशी संपर्क साधा.
• शिक्षणाचा वेळापत्रक – तुम्हाला प्रभावी अभ्यासासाठी अभ्यास योजनेवर रहावे लागेल. थोडा विश्रांती घ्या आणि त्याच व्याज आणि उत्साहाने पुन्हा शिकण्यास सुरवात करा.
• सकारात्मक रहा – आपण ऑनलाइन शिक्षणाकडे सकारात्मक आहात याची खात्री करा. वेळेचा उत्तम प्रकारे वापर करा आणि चांगल्या शिक्षण निकालांसाठी ज्ञान मिळवा.
सहावे आव्हान- (विचलित) घरातून शिकणे हा एक आश्चर्यकारक अनुभव आहे. आपल्या आसपासच्या गोष्टी शाळेच्या कॅम्पससारख्या असल्या पाहिजेत अशी आपण अपेक्षा करू शकता. परंतु घराच्या गोष्टी उदाहरणार्थ भिन्न आहेत, कदाचित आपल्यास मार्गदर्शन करण्यासाठी आणि शिकण्यासाठी आपल्याभोवती एक विशाल वर्ग, उद्याने, खेळाचे मैदान, कॅन्टीन, मित्र, शिक्षक हवे असतील. परंतु ऑनलाइन शिक्षणासह, आपल्या आसपासच्या पालकांसह आपल्याला एका खोलीत सर्वकाही व्यवस्थापित करावे लागेल. आपण घरी छोट्या छोट्या गोष्टींनी सहज विचलित होऊ शकता.
आव्हान कसे पार करावे? ऑनलाईन शिकण्याच्या वेळेबद्दल आपण आपल्या पालकांना आणि मित्रांना माहिती दिली पाहिजे जेणेकरून त्यांच्या बाजूने कोणतेही विचलित होणार नाही. थेट सत्रे आणि व्हिडिओ कॉल दरम्यान इतरांना अभ्यासाचे क्षेत्र येण्यासाठी प्रतिबंधित करा. आपण टाइम टेबलमध्ये सेट केलेल्या ब्रेकमध्ये आराम करत असल्याचे सुनिश्चित करा. अशा प्रकारे, आपण शिकण्यात लक्ष केंद्रित कराल आणि आपल्या मित्रांसह आणि कुटूंबासह दर्जेदार वेळ घालवाल.
सातवे आव्हान – (शैक्षणिक शैली) बरेच विद्यार्थी शारीरिक वर्गात शिकले आहेत. ऑनलाइन शिक्षण आपल्याला वेगवेगळ्या शैक्षणिक शैलीशी जुळवून घेऊ शकते. असे काही विद्यार्थी आहेत जे या शैलींमध्ये पटकन रुपांतर करू शकतात परंतु ज्या विद्यार्थ्यांना वेळेची आवश्यकता आहे त्यांचे काय? अशा परिस्थितीत, त्यांची एकाग्रता नसते, थेट वर्ग समजण्यास असमर्थता असते, तंत्रज्ञान वापरुन प्रकल्प तयार करण्यात आणि असाइनमेंटमध्ये अडचण येते.
आव्हान कसे पार करावे? शिक्षणाचे चांगले निकाल मिळविण्यासाठी, शिकण्याच्या शैली समजून घेणे आवश्यक आहे. आपण परस्परसंवाद, व्हिज्युअल सादरीकरणे, ऑडिओ वर्ग किंवा लेखी नोट्सद्वारे शिकू शकता. आपल्या शिक्षणाचा अनुभव वर्धित करण्यात मदत करणारी आपली स्वतःची शिक्षण शैली अनुसरण करा.
आठवे आव्हान- (संप्रेषण) ऑनलाइन शिक्षणादरम्यान विद्यार्थ्यांमध्ये संवाद साधण्याची प्रभावी कौशल्ये नसतात. शिक्षक वाचन आणि लेखन कौशल्य सुधारण्यासाठी असाइनमेंट देतात परंतु अशी शक्यता आहे की त्यांना इतके खात्रीपूर्वक लिखाण करता आले नाही की शिक्षकांना त्यांच्या नियुक्त्यामागील संकल्पना समजली. असे काही विद्यार्थी आहेत ज्यांना आपल्या नवीन शिक्षणाच्या मॉडेलमुळे शिक्षक आणि मित्रांशी संवाद साधण्यास संकोच वाटतो. हे अ‍ॅप्स आणि व्हिडीओ कॉल्ससह असुरक्षित तांत्रिक कौशल्यांच्या कमतरतेमुळे किंवा लाइव्ह चॅट्स, ईमेलद्वारे किंवा मजकूर संदेशाद्वारे स्वत: ला व्यक्त करण्यात अक्षम झाल्यामुळे उद्भवू शकते.
आव्हान कसे पार करावे? चांगल्या शिक्षणासाठी आपण संवादाचे महत्त्व जाणले पाहिजे. ऑनलाइन शिक्षण आपला शिक्षण अनुभव वर्धित करते. हे इतरांशी संवाद आणि संवाद साधण्यासाठी एक व्यासपीठ प्रदान करते. अशा प्रकारे, आपण त्यांच्याकडून शिकण्यास आणि त्यांचे ज्ञान आणि कौशल्ये सुधारण्यास सक्षम आहात. आपल्याकडे संप्रेषणात काही समस्या असल्यास शिक्षक आणि मित्रांची मदत घ्या. त्यांना संप्रेषण कौशल्ये सुधारण्यात मदत करू शकतील अशी साधने विचारा. चांगल्या संप्रेषणासाठी आपण वाचता, लिहिता आणि संवाद साधता.
नववे आव्हान- (आभासी व्यस्तता) ऑनलाईन वर्ग शिक्षकांना वाचन साहित्य, असाइनमेंट्स, ईमेलद्वारे संप्रेषण, लाइव्ह चॅट्स किंवा मेसेजेस आणि विद्यार्थ्यांसाठी थेट सत्र, सादरीकरणे, रेकॉर्ड केलेले व्हिडिओ किंवा व्याख्यानांद्वारे सामग्री वितरीत करण्यास मदत करतात. या सर्व क्रियाकलाप असूनही, अजूनही काही विद्यार्थ्यांना पारंपारिक तुलनेत आकर्षक वाटत नाही. ज्या विद्यार्थ्यांना समजुती समजून घेण्याचा संघर्ष करीत आहे त्यांच्याशी संवाद साधण्यास विद्यार्थ्यांना अडचण येते. बर्‍याच वेळा हे विद्यार्थी शिक्षकांच्या शंकांचे निरसन करण्यासाठी त्यांच्याकडेही जात नाहीत.
आव्हान कसे पार करावे? व्हर्च्युअल लर्निंग प्लॅटफॉर्मवर किंवा कॉलद्वारे शंका दूर करण्यासाठी आपण आपल्या शिक्षकांशी खाजगी संप्रेषण करू शकता. आपले शिक्षक कदाचित आपल्याला अधिक स्पष्टपणे मदत करतील. आणि समजण्यास सुलभ वाचन सामग्रीपैकी काही मदत करू शकतात. या विषयाच्या चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यासाठी आपण ऑनलाइन वर्गानंतर शिक्षक आणि मित्रांसह अतिरिक्त वेळ घेऊ शकता.
दहावे आव्हान – (अभिप्राय) प्रत्येक विद्यार्थ्याला शिक्षण प्रक्रियेदरम्यान त्यांच्या कामगिरीबद्दल अभिप्राय आवश्यक असतो जेणेकरुन ते त्यांची शिक्षण क्षमता सुधारू शकतील. ते केवळ चाचण्या किंवा परीक्षांच्या दरम्यानच नव्हे तर प्रत्येक असाइनमेंट आणि प्रोजेक्टसाठी देखील पाळल्या जातात. संशोधनात असे दिसून आले आहे की विद्यार्थी त्यांच्या सूचना व टिप्पण्या तपासण्यासाठी त्यांच्या असाइनमेंटला क्वचितच भेट देतात. ऑनलाइन संदर्भात अभिप्राय मॉडेल समजणे आणि अंमलबजावणी करणे त्यांना कठीण होईल.
आव्हान कसे पार करावे? आपल्या कार्यक्षमतेशी संबंधित अभिप्रायासाठी आपण आपल्या शिक्षकांकडे संपर्क साधू शकता. शिक्षक सुधारण्यासाठी आपले वैयक्तिकृत मार्गदर्शन देऊ शकतात आणि आपल्यातील कमतरता व सामर्थ्य ओळखू शकतात. आपण अभिप्रायाच्या आधारावर आपला शिक्षण पद्धती सुधारू शकता. जोपर्यंत आपल्याला शिक्षकांकडून अभिप्राय मिळत नाही, तोपर्यंत आपल्या शिक्षणात कमी सुधारणा होण्याची शक्यता आहे.
– प्रियंका परळकर, अंबाजोगाई
संपर्क – 8788276076